معاشی سرگرمیاں دے ودھارے سانڳے ” سی پیک” منصوبہ اچ وسیع شمولیت

رپورٹ ۔۔۔ضیاء الامین

چین۔14مارچ  (اے پی پی) پاکستان چین  اقتصادی راہداری (سی پیک) منصوبے تے خوش اسلوبی نال پیش رفت پاروں آوݨ آلے ݙینھ اچ پاکستان وݙے پیمانے تے معاشی سرگرمیاں دی توقع رکھیندے۔

چین دی حکومت دے شاندار بیلٹ اینڈ روڈ انیشی ایٹو (بی آر آئی) پاروں پاکستان علاقائی اقتصادی سرگرمیاں اچ اہم فریق بݨ ڳئے۔ ایں منصوبے نال نہ صرف تجارت دے ذریعے ارباں ڈالر دی آمدݨ تھیسی جڈانجو افسراسٹرکچر دی ترقی، بجلی دی پیداوار، نقل و حمل، ریلویز، زراعت، سائنس تے ٹیکنالوجی اتے سیاحت دے شعبیاں اچ منصوبیاں دے علاوہ مقامی لوکاں کوں روزگار دے موقع ملسن۔

سی پیک دے تحت پاکستان اتے چین دے سانجھے منصوبے نال پورے ملک اچ خصوصی اقتصادی زاند دا قیام کلیدی حیثیت رکھیندے۔ ایں منصوبے دی اہمیت کوں ݙیکھدیں ہوئیں کئی ملکاں وی ایں اچ سرمایہ کاری سانڳی دلچسپی ݙکھائی اے۔ چین پاکستان اقتصادی راہداری (سی پیک) دا ݙوجھا مرحلہ شروع تھیوݨ دے بعد اقتصادی سرگرامیاں زور شور نال جاری ہن جیڑھی جی زیادہ تر اقتصادی تعاون تے مشتمل اے۔  اگرچہ خصوصی اقتصادی زونز چین پاکستان اقتصادی راہداری منصوبے دے تحت تعمیر کیتے ویندے پئن جنہاں دا بنیادی مقصد چینی صنعت اتے سرمایہ کاری کوں راغب کرݨ اےپر ݙوہیں ملک پہلے توں ای میگا پراجیکٹ اچ تریجھے فریق دی شرکت دی پیش کش کر چکین۔

سعودی عرب ، قطر ، ایران ، مشرق وسطی دے ملک اتے کجھ یورپی ملکاں سودھے کئی ملکاں پہلے ای صنعتی زونز اچ خصوصی طور تے سرمایہ کاری کرݨ اچ دلچسپی ݙکھائی اے۔ سی پیک اچ تریجھے فریق رلݨ نال فریقین سانڳے ہکو سویں فائدے ہن کیونجو ایں نال غیر ملکی کمپنیاں کوں حکومت پاکستان دی پیش کردہ منافع بخش سہولتاں توں فائدہ چاوݨ دے نال نال آپݨے کاروبار کوں ودھاوݨ اچ مدد ملسی ۔

چینی حکام وی سی پیک اتے خصوصی اقتصادی زونز اچ وسیع تر شرکت دی اہمیت کوں منیے۔ گوادر فری زون دے علاوہ سی پیک دے تحت کل نو خصوصی اقتصادی زونز دی منصوبہ بندی کیتی ڳئی اے جنہاں اچ سندھ ، پنجاب اتے خیبر پختونخوا دے  چار ترجیحی زون بشمول دھابیجی ، علامہ اقبال انڈسٹریل سٹی ، رشکئ اکنامک زون اتے بلوچستان اچ بوستان اکنامک زون شامل ہن۔ سی پیک دا مقصد معاشی اتے تجارتی محاذاں تے پاکستان دی بین الاقوامی حیثیت کوں مستحکم کرݨ دے علاوہ ملک کوں دنیا دی اعلیٰ معیشتاں اچ رلاوݨ اے۔ انہاں مقصد سانڳے وفاقی اتے صوبائی ݙوہیں سرکاری محکمے وزیراعظم عمران خان دی متحرک قیادت اچ مصروف ہن۔ 60 بلین ڈالر دے سی پیک پروجیکٹ دے تحت 53 ارب ڈالر دے مالیت دے مختلف منصوبیاں دی نشاندہی کیتی ڳئی اے اتے راہداری دے تحت 25 ارب ڈالر مالیت دے 17 منصوبے پورے تھی ڳئن۔ جڈانجو 19 منصوبے زیر تعمیر اتے تاریخی ایم ایل ون پروجیکٹ سودھے 28 منصوبے منصوبہ بندی اتے منظوری دے مرحلے اچ ہن۔

پارلیمانی سیکرٹری برائے منصوبہ بندی ترقی تے اصلاحات وخصوصی اقدامات کنول شوزب  اے پی پی کوں ݙسیا جو ملک دے مختلف علاقیاں اچ سی پیک دے تحت نو اچوں چار اکنامک زون تے کم جاری اے۔ انہاں آکھیا جو انہاں زونز اچ شروع کیتی ڳئی خصوصی معاشی سرگرمیاں ملک اچ معیشت دی اڄوکی صورتحال کوں مستحکم کرݨ دے علاوہ لکھاں بلاواسطہ یا بلواسطہ روزگار دے موقع ودھیسی۔ پارلیمانی سیکریٹری سی پیک  دے تحت پنڄ شعبیاں دی نشاندہی کیتی جئیں نال لوکاں دی زندگی تے براہ راست یا بلواسطہ مثبت اثرات پمسن جنہاں اچ رابطے ، توانائی دے منصوبے ، وزیر اعظم دے صاف ستھرے اتے سبز منصوبے ،سماجی تے اقتصادی ترقی شامل ہن۔

انہاں تریجھے فریق دی سی پیک اچ شمولیت دا خیر مقدم کریندیں ہوئیں آکھیا جو اگر سعودی عرب ، امریکہ اتے ٻئے مغربی ملک خصوصی اقتصادی زونز اچ سرمایہ کاری کریندن تاں اے پورے خطے اتے ایں توں اڳوں علاقیاں آچ گیم چینجر ثابت تھیسی۔ انہاں ݙسیا جو قطر کوں وی سݙیا ڳئے اتے اے ملک لمبارستہ اختیار کرݨ دی بڄائے مختلف ملکاں کوں معائع قدرتی گیس ݙیوݨ سانڳے سی پیک دے مختصر رستہ چݨ سڳدے۔ چیئرمین فیڈریشن آف پاکستان چیمبر آف کامرس اینڈ انڈسٹری، کیپیٹل آفس  قربان علی آکھیا جو سی پیک پاکستان سانڳے گیم چینجر اے۔

ٻئے ملکاں دے رلݨ نال ایس ای زیز اچ وسیع تر سرگرمی نال انہاں زونز اچ معاشی سرگرمی کوں ٻیا ودھارا ملسی۔ انہاں آکھیا جو گوادر بندرگاہ شہر بین الاقوامی بندر گارہ شہراں جیھے دبئی کوں پچھوں چھوڑݨ دی صلاحیت رکھیندے کیونجو ہک پاسوں ایران، ترکی اتے مشرق وسطیٰ ملکاں سودھے پورے خطے اتے ݙوجھے پاسوں افغانستان ، چین ، وسطی ایشیائی ریاستاں اتے ایندے علاوہ یورپ کوں جوڑیا ونڄ سڳدے۔ انہاں ٻیا آکھیا جو سی پیک کوں واخان راہداری نال وی جوڑیا ونڄ سڳدے ۔ وسطی ایشیائی ریاستاں تئیں پجݨ سانڳے ساکوں ایں مختصر رستے توں پوری طرح فائدہ چاوݨ دی لوڑھ اے۔ انہاں ٻیا آکھیا جو حکومت ولوں سی پیک دے تحت خصوصی زونز اچ سرمایہ کاری کرݨ آلے صںعت کاراں سانڳے پیش کیتی ڳئی سہولتاں ٻہوں منافع بخش ہن اتے ہݨ نہ صرف مقامی بلکہ غیر ملکی صںعت کار وی علامہ اقبال انڈسٹریل پارک فیصل آباد ، رشکئی اتے ٻئے اقتصادی زونز اچ سرمایہ کاری کرݨ تے راضی تھیندے پئن۔

انہاں آکھیا جو سی پیک دے گیٹ وے ہووݨ دے ناطے   گلگت بلتستان (جی بی) ٻہوں اہمیت رکھیندے۔ انہاں آکھیا جو سی پیک دے ذریعے کئی منصوبیاں تے کم جاری اے ، ہݨ ویلھا آڳئے جو ترقیاتی کماں کوں ٻیا تکھا کییتا ونڄے تانجو عوام جلدی توں جلدی ایں میگا پراجیکٹ توں فائدہ چا سڳے۔ کووڈ۔ 19 پاروں نرخاں اچ ودھارے اتے عالمی معاشی کساد بازاری پاروں وی سی پیک منصوبیاں دی اہمیت کئی گنا ودھ ڳئی اے۔ سی پیک منصوبہ جات تے تکھے عمل درآمد کایا پلٹ ݙیسی اتے سستی شہیں تے اجناس اتے روزگار دی فراہمی دے لحاظ نال عوام دی زندگیاں اچ سہولتاں اتے نشابر تبدیلی امسی۔